شکل گیری و پیشرفت فرهنگی و علمی جوامع بشری تا حد زیادی مرتبط با تعاملات بین اعضا آن است. از گذشته دور تاکنون بشریت همواره از مجامع و جلسات گوناگون برای تعاملات و پیشبرد اهداف خویش بهره جسته است. مجامعی که به منظور ابراز و تبادل نظرات، تصمیم گیری، سخنرانی، اجراهای هنری، مراسمات، جشنها و …. برگزار گردیده اند. رفته رفته این نتیجه محقق گردید که برای برگزاری مجامع بهتر است اماکنی مخصوص و مجهز ساخته شود. اماکنی که نمونه آن را میتوان آمفی تئاترها (تماشاخانه) قدیمی در جای جای جهان دانست. فضاهایی که امروز تحت عنوان سالن همایش، سینما، کنسرت و کنفرانس می شناسیم همگی اشکال پیشرفته همان مجامع سنتی هستند. در این مقاله به مراحل و نحوه طراحی سالن همایش ، طراحی سالن کنفرانس ، آمفی تئاتر، سینما، کنسرت و اهمیت آن از نظر تاثیر بر کارایی این اماکن خواهیم پرداخت.
امروزه سالنهای همایش و کنفرانس از ظاهر سنتی خود خارج و به سمت طرحهای مدرن و کارآمد حرکت نموده اند. در طراحی سالن های جدید علاوه بر مسائل زیبایی شناختی موارد فنی، استانداردها و ضوابط متعدد دخیل است. مواردی که شامل تمامی زمینه ها همچون: سیستم های صوتی، ضبط و پخش تصاویر، نورپردازی، تاسیسات مکانیکی و الکتریکی، سن، مبلمان و چیدمان آن، دیوار پوش و کفپوش، هارمونی رنگها و مباحث آکوستیک خواهد بود. تنها با رعایت مسائل فوق در طراحی و اجرا فضا میتوان از سالنی که ظاهر زیبا دارد بهره مورد نظر را برد و جلسات و گردهمایی هایی با کیفیت را برگزار نمود.
تاثیر کاربری در طراحی سالن همایش ، کنسرت، سینما، کنفرانس و …:
همانطور که در بخش بالا نیز اشاره شد طراحی سالن ها موارد بسیاری را شامل می گردد. اما اساسی ترین پرسش که بر روی نحوه طراحی این سالنها تاثیر دارد کارکرد مورد انتظار از فضاست. اولین قدم برای طراحی یک سالن مشخص شدن نوع اجراها و برنامه های برگزار شونده در آن و چگونگی تجربه حضار از اجراها و جلسات است:
تئاترها و اجرهای هنری عموما در فضایی موفق تر خواهند بود که احساس صمیمیت و نزدیکی ایجاد نمایند. لذا سالن های مخصوص این رویداد ها به گونه ای طراحی می شوند که حضار به سن نزدیک باشند.
اجراهای موسیقی و کنسرت ها در سالن هایی موفق تر عمل خواهند نمود که اصطلاحا حجیم بوده و اجازه دهند صدا فضا را پر کرده و نفرات را در بر بگیرد. این کار موجب می شود حضار حداکثر استفاده و لذت را از قطعه در حال اجرا ببرند.
سالن های همایش حالتی کلی تر داشته و عموما چند منظوره هستند. لذا طراحی سالن آمفی تئاتر به گونه ایست که بتواند پاسخگو کاربری های گوناگون باشد.
سالن های کنفرانس و جلسات عموما مختص برگزاری جلسات تصمیم گیری و تبادل نظر می باشند. این سالنها نسبت به موارد فوق ظرفیت کمتری داشته اما عمدتا محل حضور نفرات سطح بالا و مدیران مجموعه است.
بخشهای مختلف سالن های همایش، کنسرت، سینما و …:
۱- فضای اصلی سالن: مهمترین بخش سالن و محل اجرا برنامه ها، سخنرانیها و حضور مدعوین است. اندازه ، ظرفیت و شکل آن به ساختار بنا، کاربری سالن، مشخصات سن و ملاحضات سمعی بصری وابسته است.
۲- اتاق فرمان(کنترل): این بخش جهت نصب و استفاده از تجهیزات مدیریت سیستمهای صوت، ضبط و پخش تصاویر و نورپردازی کاربرد دارد. اتاق فرمان عموما در بخش پشتی سالنها و در ارتفاعی مسلط به سالن قرار میگیرد.
۳- لابی( فضای انتظار): عموما در پشت دربهای سالن فضایی جهت انتظار حضار پیش از آغاز برنامه در نظر گرفته می شود. این فضا باید گنجایش نفراتی که در سالن حضور خواهند داشت را حداقل به صورت ایستاده دارا باشد. در این فضا بعضا کافی شاپ و فروشگاه نیز در نظر گرفته می شود.
۴- اتاق گریم و تعویض لباس: این فضا عموما در طراحی سالن تئاتر و کنسرت تعبیه می شود. کاربرد آن برای گریم و تعویض لباس بازیگران، خوانندگان و مجریان خواهد بود.
۵- راهروها ورودی و خروجی: راهروها وظیفه هدایت حضار هنگام ورود و خروج را بر عهده دارند. طراحی آنها باید به گونه ای باشد که نفرات بتوانند بدون ازدحام و به آسانی وارد و خارج شوند. همچین حتی المکان بهتر است محل ورودی و خروجی متفاوت و با تعداد متناسب با ظرفیت سالن داشته باشد.
۶- فضای استراحت: این بخش عموما در سالن هایی تعبیه میشود که نفرات بین اجراها یا سخنرانی ها نیازمند استراحت یا ریلکس نمودن هستند.
۷- سرویس بهداشتی: وجود تعداد کافی سرویس بهداشتی برای اماکنی که جمعیت زیادی برای مدت طولانی در آن حضور دارند ضروری است. سرویس های بهداشتی عموما از فضای انتظار دسترسی خواهند داشت. سرویس بهداشتی عوامل صحنه از سرویس حضار مجزا و در پشت صحنه واقع است.
مراحل و نکات مهم در طراحی سالن کنفرانس و همایش:
طراحی سالن همایش و کنفرانس پروسه ای پیچیده داشته که نیازمند تجربه بالا و دانش علمی ، عملی است. بین تمامی بخش های مختلف یک سالن همایش، کنسرت، سینما و … که پیشتر به ان اشاره شد مهمترین بخش فضای اصلی آن است. طراحی فضای اصلی سالنها دارای مراحل و ملاحضات خاص است که به آنها خواهیم پرداخت:
مشاوره گام آغازین طراحی سالن همایش ، آمفی تئاتر و کنفرانس:
اولین گام در طراحی سالن کنفرانس و همایش مشاوره با کارفرما است. در این گام کاربری، قابلیت ها و امکانات و توقعات مد نظر کارفرما از سالن طی جلسات مشاوره مشخص می شوند. عموما این جلسات مشاوره همراه با بازدید از محل ساختمان پروژه توسط کارشناسان به منظور مستند سازی وضعیت موجود است.
عموما این جلسات مشاوره همراه با بازدید از محل ساختمان پروژه توسط کارشناسان به منظور مستند سازی وضعیت موجود است. در همین مراحل اولیه کارشناسان اقدام به انجام برآورد اولیه در دو بخش الکتریکال و معماری می نمایند. این برآوردها در قالب طرحی پیشنهادی به کارفرما ارائه خواهد شد. طرحی که شامل اطلاعات فنی ، لیست قیمت و تجهیزات و متریال مورد نیاز کار است. طرح پیشنهادی مبنایی برای جلسات بعدی است تا طرحها تکمیل و مقدمات طراحی سالن کنفرانس یا همایش محقق گردد.
گام دوم طراحی نقشه ها، پلان چیدمان و تصاویر سه بعدی اولیه:
پس از تایید طرح های اولیه نوبت به تهیه نقشه های سالن می رسد. نقشه هایی که شامل پلان، مقاطع طولی – عرضی و چیدمان فضا است. وظیفه انجام این بخش از طراحی سالن همایش ، کنفرانس و … بر عهده تیم های معماری خواهد بود.
چیدمان سالن همایش، آمفی تئاتر، کنفرانس و …:
در مورد چیدمان سالن علاوه بر شکل بنا بار دیگر کاربری سالن نیز تاثیر بسزایی دارد. برای مثال در سالنهای سینما، کنسرت و اجتماعات چیدمان ردیف صندلیها به صورت جدا شده توسط چندین راهرو به منظور سهولت تردد نفرات در بین ردیف ها مطلوب است. در سالن های همایش اما میتوان از چیدمان متحد در وسط یا قاره ای استفاده کرد. در سالن کنفرانس چندین شکل چینش صندلی و میز کنفرانس مثل دایره ای، نیم دایره( با تمرکز روی هیئات رییسه)، مستطیل در یک یا چندین ردیف ممکن خواهد بود. در چیدمان سالن باید زاویه دید افقی و عمودی حضار مد نظر قرار گیرد.
نکته فوق در طراحی سالن همایش ، آمفی تئاتر و کنسرت عموما از طریق گرادیان بندی برای ایجاد اختلاف سطح بین ردیف صندلی ها محقق می گردد. اختلاف ارتفاع مطلوب گرادیانها از هم حدود ۱۰ سانت است که در سالنهای تئاتر و سینما میتواند بیشتر باشد. همچنین عرض هر گرادیان به اندازه ۱۲۰ سانت مطلوب است. در سالن های کنفرانس گرادیان بندی عمدتا ضرورتی ندارد. مگر سالن خیلی بزرگ باشد یا به منظور بالاتر آوردن هیئات رییسه نسبت به حضار جهت ایجاد دید به ایشان . گرادیان بندی عموما با استفاده از مصالحی همچون بتن و میلگرد انجام می شود. لذا زمانی که سالن در طبقات است باید وزنی که به ساختمان و سقف زیرین تحمیل می نماید مدنظر باشد.
مورد مهم دیگر سن سالن است که با توجه به نوع و کاربری سالن جانمایی و تعیین اندازه می گردد. لذا ممکن است سالن آمفی تئاتری با سن بسیار بزرگ طراحی شود یا سالن کنفرانسی بدون سن. سن باید به گونه ای جانمایی و ساخته شود که از تمام سالن بدون مانع مستقیما قابل دید باشد.
طرح های سه بعدی اولیه سالن:
در طراحی سالن همایش و طراحی سالن کنفرانس ارائه تصاویر سه بعدی که وضعیت سالن پس از اجرا را شبیه سازی می کنند در ایجاد درک دو طرفه بین طراح و کارفرما بسیار مهم است.
این طرح ها عمدتا در چند آلترناتیو از نظر طرح و رنگ و زاویه نگاه به فضا ارائه می شوند. تا دست کارفرما برای انتخاب بین آنها و یا اعمال تغییرات باز باشد. لذا طرح ها بارها در طی روند طراحی دچار تغییرات می شوند تا به طرح نهایی برسند. طرح هایی که در این بخش ارائه می شوند از لحاظ متریال مصرفی از پوشش کف و دیوارها گرفته تا صندلی ها و حتی درب های سالن با طرح های پیشنهادی تصویب شده در بخش پیشین منطبق است.
طراحان مدرن خود را موظف میدانند که با اقلیم و عناصر فرهنگی منطقه پروژه آشنایی داشته باشند. تا بتوانند با در نظر گرفتن این موارد اقدام به طراحی نموده و طرحی از هر نظر متناسب ارائه نمایند. لذا معماران در زمان طراحی سالن کنفرانس، همایش و … سعی می نمایند المانهایی برگرفته از ویژگیهای معماری، تاریخی و فرهنگی منطقه را دخیل نمایند.
طرح های الکتریکال سالن:
در طراحی سالن کنفرانس و همایش و همگام با طراحی معماری نیاز است طرح های الکتریکال نیز تهیه گردند. این طرح ها شامل تهیه نقشه ها و اطلاعات پیرامون سیستم های صوت، تصویر و نورپردازی سالن خواهد بود. در این طرحها تمامی تجهیزاتی که قرار است در سالن استفاده گردند لیست شده و اطلاعات تخصصی آنها موجود است.
سرانجام در پایان گام دوم تمامی طرح های معماری و الکتریکال در قالب آلبوم های مجزا دسته بندی شده و به کارفرما عرضه می گردند. در این مرحله با دیگر طی جلسات مشورتی و نظارتی طرحها امکان سنجی شده و تغییرات لازم اعمال می گردند. از این گام به عنوان فاز یک طراحی نیز یاد می شود.
گام سوم؛ نقشه های اجرایی و رندرهای نهایی:
مرحله بعدی در طراحی سالن همایش، کنفرانس، کنسرت و … به تهیه نقشه های فاز دو طراحی معروف است. در این گام نقشه های معماری و دکوراسیون داخلی با جزییات کامل در مورد متریال مصرفی تهیه می گردند. همچنین تصاویر ( رندر*) های نهایی نیز تهیه می گردند. این تصاویر نشان دهنده شکل پایانی سالن پس از اجرا هستند. شخص با نگاه به آنها می تواند درکی بسیار نزدیک به واقعیت از شکل فضا پس از اجرا داشته باشد. در این مبحث هماهنگی و دقت عمل تیمهای طراحی و اجرایی موجب انطباق حداکثری طرحها و اجرا می شود.
همزمان در زمینه الکتریکال نیز نقشه های نهایی جانمایی تجهیزات، کابل کشی و مواردی از این دست تهیه می گردند. مضافا محاسبات تخصصی صوت و نورپردازی توسط مهندسین صوت و نور انجام می پذیرد. نتایج این محاسبات در انتخاب و جانمایی تجهیزات تاثیر بسزایی دارد. هر بخش از تاسیسات صوتی همچون سیستم صوت و کنفرانس، سیستم نورپرازی و سیستم پخش تصویر به نوبه خود در زیبایی و کارایی سالن تاثیر گذارند.
لزوم توجه به تاسیسات بنا و مباحث آکوستیک در طراحی سالن کنفرانس و همایش :
پلان های تهیه شده در گام سوم با زیرساخت های تاسیساتی سالن همچون سیستم های گرمایش و سرمایش هماهنگ بوده و فاقد تداخل است. از طرفی امروزه طراحی سالن بدون مد نظر قرار دادن آکوستیک سالن همایش و کنفرانس و غیره امری غیرممکن است. طرح های معماری و الکتریکال باید با ملاحظات آکوستیکی همراه باشند تا فضا از نظر صوتی آکوستیک باشد. این امر از طریق به کار بردن طرحها و متریال خاص توام با استفاده از تجهیزات مناسب ممکن خواهد بود.
نقشه های فاز دو معماری و الکتریکال طراحی سالن جلسات ، سینما، همایش و … کاملا اجرایی می باشند. به این معنی که آنچه در نهایت اجرا می گردد با آنها تطابق کامل خواهد داشت. این نقشه ها و رندرها در اختیار کارفرما و تیم های اجرایی قرار خواهد گرفت. تا بر اساس آن مراحل اجرایی پروژه طراحی سالن سینما ، همایش، کنفرانس و … پیش برده شوند.
طراحی فراتر از از چهارچوب بنا:
سرمایه گذاری عظیم دولت ها، سازمانها و بخش خصوصی در جای جای جهان بر روی معماری و طراحی اماکنی همچون سالن های همایش، آمفی تئاتر و کنسرت نمایانگر اهمیت این فضاها به عنوان نمادی از ماهیت فرهنگی یک شهر، منطقه و حتی کشور است. در این راستا بهره گیری از تلفیق دانش و تجهیزات روز، هنر و تجارب گذشته نتایج بینظیر خواهد داشت. فرد از بدو ورود به این بناها به عنوان مجری یا میهمان حس ورود به فضایی دارای روح و شخصیت را خواهد داشت. امری که تاثیر بسزایی در بهبود تجربه اشخاص از گردهمایی ها و اجراها خواهد داشت.
طراحی سالن همایش و طراحی سالن کنفرانس با آتی نیرو سینا سپهر:
شرکت آتی نیرو سینا سپهر با در اختیار داشتن تیم های طراحی و فنی متخصص با تجربیات گسترده، متضمن ارائه طرحهایی مهندسی، به روز، اجرایی و البته زیبا در زمینه طراحی سالن آمفی تئاتر ، طراحی سالن کنفرانس ، طراحی سالن سینما ، کنسرت و … می باشد. طرح هایی که با در نظر گرفتن تمامی جوانب برترین خروجی اجرایی ممکن را برای پروژه موجب می گردند. در صورتی که در زمینه طراحی و پیاده سازی سالن خود نیاز به مشاوره داشتید با ما تماس بگیرید.
